Wraz z przyjściem na świat drugiego dziecka wiele rzeczy w rodzinie ulega zmianie. W sytuacji szczególnej znajduje się dziecko, które do tej pory było jedynakiem. Pojawienie się tak długo oczekiwanego młodszego rodzeństwa, bardzo często wiąże się z rozczarowaniem, smutkiem, a nawet złością starszego dziecka. Okazuje się, że z siostrą lub z bratem nie można się pobawić ani porozmawiać, trzeba natomiast wysłuchiwać płaczu i do tego dzielić się uwagą oraz czasem rodziców.

Jedno, czy więcej?

W jednym popularniejszych modeli rodziny 2+1, czyli rodzice + dziecko, a także w coraz częstszym modelu 1+1, dziecko jest jedynakiem, na którym skupiona jest cała uwaga rodziców. Jedynak nie musi dzielić się nie tylko zabawkami, czy pokojem z rodzeństwem, ale przede wszystkim czasem rodziców. Ma ich bowiem na wyłączność.

Sytuacja ulega drastycznej zmianie po przyjściu na świat młodszego rodzeństwa. W domu zmienia się nie tylko rytm dnia, ale i podział obowiązków, czy zadania domowników. Niewątpliwie wszystkie zmiany najbardziej odczuwalne są przez starsze dziecko – w przeciwieństwie do rodziców, którzy role Mamy oraz Taty odgrywać będą po raz kolejny, ono samo w rolę starszego siostry/brata wcielać się będzie po raz pierwszy w życiu.

Syndrom detronizacji

Wszelkie zmiany jedynak najbardziej dotkliwie odczuwa w pierwszym roku życia młodszego rodzeństwa, kiedy potrzebuje ono zdecydowanie najwięcej uwagi ze strony mamy. Roczne dziecko zazwyczaj już chodzi, staje się coraz bardziej samodzielne, można się z nim też w końcu w coś pobawić. Niestety bywa i tak, że zamiast wspólnej zabawy są kłótnie, bo roczniak może i bardziej samodzielny od niemowlaka, ale również zdecydowanie bardziej destrukcyjny oraz chętny do przeszkadzania w samotnej zabawie starszemu rodzeństwu.

Stres, jaki przeżywa starsze dziecko w związku z pojawieniem się w domu młodszego rodzeństwa jest nazywany przez specjalistów syndromem detronizacji. Jedynak boi się utraty miłości oraz uwagi rodziców. Czuje złość i smutek z powodu pojawienia się konkurencji w postaci siostry, czy brata.

Syndrom detronizacji nie jest regułą i pojawienie się na świecie kolejnego dziecka nie musi iść z nim w parze. Bardzo dużo zależy od rodziców, m.in. od tego, jak przygotują dziecko do przyjścia na świat młodszego rodzeństwa (o czym więcej pisałam TUTAJ).

Zachowania regresywne

Uwaga oraz czas, jaki rodzice poświęcają niemowlakowi mogą stać się przyczyną pojawienia się u starszego dziecka uczucia zazdrości, jednak nie o młodsze rodzeństwo, a o rodziców. Dziecko jest przekonane, że kluczem do odzyskania uwagi rodzica jest niemowlęce zachowanie. Regres u starszego dziecka pojawia się bardzo często po narodzinach rodzeństwa. Wiążą się m.in. z chęcią powrotu do czasów, kiedy w domu nie było jeszcze siostry, czy brata i dziecko czuło się znacznie pewniej i bezpieczniej.

Najważniejsze, by nie karcić dziecka za zachowania regresywne oraz podkreślać swoją miłość do niego (o zachowaniach regresywnych więcej pisałam wcześniej TUTAJ).

Dużo zależy od rodziców…

Rodzice mają znaczny wpływ na to, jak dziecko zaadaptuje się w roli starszego rodzeństwa. Pamiętajcie, że dla dziecka najważniejszymi istotami w życiu jesteście Wy – rodzice. Dziecko nie będzie swoich swoich negatywnych emocji odreagowywało na Was, tylko na młodszym rodzeństwie. Bardzo ważne jest, by w tym trudnym dla Was wszystkich okresie unikać:

• porównywania,
• skupiania całej swojej uwagi na niemowlęciu,
• podawanie starszemu dziecku nieprawdziwych informacji – jeszcze w okresie ciąży (np. że będzie mogło się bawić z dzidziusiem – lepiej uprzedzić, że dzidziuś będzie czasami płakał),
• nie pozwalaj dziecku tłumić w sobie złości.

Narodziny kolejnego dziecka stawiają rodzinę w nowej sytuacji. Wasze dziecko – do niedawna jeszcze mniejsze niż je teraz widzicie – w dalszym ciągu jest małym dzieckiem, z małymi zasobami, z niską kontrolą własnych emocji i dużą potrzebą ważności. Podaruj dziecku empatię.

Chcesz skonsultować rozwój dziecka, a może potrzebujesz wsparcia w zakresie rodzicielstwa?